nd - Synonyms of nd | Antonyms of nd | Definition of nd | Example of nd | Word Synonyms API

Article	Example
Enhanced Interior Gateway Routing Protocol	ND - ND Default, NDp - ND Prefix, DCE - Destination, NDr - Redirect
Enhanced Interior Gateway Routing Protocol	ND - ND Default, NDp - ND Prefix, DCE - Destination, NDr - Redirect
Enhanced Interior Gateway Routing Protocol	IPv6 Routing Protocol is "ND"
Газрын ховор	Газрын ховор элементүүдийн (ГХЭ) мишметал гэгдэх хайлшийн найрлаганд Се-45-50%, La–20-25%, Nd–15-17% г.м., мөн 5% хүртэл төмөр, 0,1-0,3% цахиур оролцоно. Мишметалыг гянтай ган, ширэм, өнгөт металын сайн чанарын хайлш гарган авахад хэрэглэнэ.
Иод	Энэ бол дан байдлаар ялгаж авсан хоёр дахь галоген юм. Гадаад байдлаараа ч химийн зарим шинж чанараараа ч иод ер бишийн билээ. Түүний шинж чанарын талаар химичид яах ч аргагүй бодох шаардлагатай болсон цорын ганц галоген юм. Гэтэл элемент хлор аль хэдийн нээгдчихээд байсан нь иодын мөн чанарыг түвэггүй ойлгоход түлхэц болсон юм. Францын Дижона хотын үйлдвэрийн нэгэн эзэн Б.Куртуа поташ , шүү хоёрыг үйлдвэрлэдэг байжээ. Түүхий эдээр шатасан далайн замагны үнсийг хэрэглэдэг байв. Одоогийн ойлголтоор бол үнс нь зарим шүлтийн ба гаазр шүлтэт металллуудын хлорид, бромид, иодид карбонт ба сульфаттай байжээ. Б.Куртуаг ажиллаж байсан тэр үед нь үнсийг зөвхөн кали, натрийн нэгдлүүдтэй гэж үзэж байв. Түүнийг ууршуулж ширгээхэд эхлээд натрийн хлорид тунаж , дараа нь калийн сульфат, хлорид хоёр тунадаг байна. Үлдсэн эх уусмалд янз бүрийн давсны нийлмэл хольц, түүний дотор хүхэр агуулсан давс байдаг байв. Хүхэрт нэгдлүүдийг задлахын тулд Б.Куртуа уусмалд хүхрийн хүчлийг нэмсэн байна. Нэгэн удаа тэрээр шаардлагатай хэмжээнээс арай илүү хэмжээний хүчлийг нэмэхэд тэр дороо санамсаргүй зүйл болсон байна. Гэнэтхэн нил ягаан өнгийн маш гоё өтгөн уур ялгарч тэр нь нулимс гаргам эвэргүй үнэртэй байв. Цаашаагаа бүр сонирхолтой юм болж хүйтэн юмсын гадаргуу дээр буусан уур нь ягаан өнгийн хүнд дуслуудыг үүсгэж шингэрсэнгүй , харин уур нь металлл шиг гялалзсан бараан өнгийн талстууд үүсгэж байв. Шинэ бодисын бусад олон янзын сонирхолтой ер бусын шинж тэмдгүүдийг Б.Куртуа ажигласан байна. Химийн шинэ элементийг нээлээ гэж хэлэх бүхий л үндэслэл Б.Куртуад байлаа. Гэвч шинжээчийн лаборатори цаашдын ажил явуулахад тун муу тоноглогдсон хэтэрхий ядуухан байсны зэрэгцээгээр Б.Куртуа өөртөө итгэсэнгүй . Иймд тэрээр өөрсдийнхөө лабораторит миний судалгааг үргэлжлүүлэн хийж өгөөч гэж найз нөхөд (Ш.Дезорм,Н.Киеман)-өөс гуйжээ.Түүнээс гадна тэрээр нээлтийнхээ тухай шинжлэх ухааны ямар нэгэн сэтгүүлд зарлаж өгөхийг хүсжээ. Энэхүү нөхцөл байдлаар яагаад “Ноёнтон Куртуагийн үнсэн шүлтний давснаас шинэ бодис нээсэн тухай” мэдээлэл “Annales de chimie e de physique” сэтгүүлд уг элементийг бодитойгоор нээснээс хойш хоёр жилийн дараагаар дөнгөж 1813 онд А.Киеман, Ш.Дезорм хоёрын гарын үсэгтэйгээр гарч ирэв ээ гэдэг явдал тайбарлагдах ёстой юм. Б.Куртуа шинэ бодисоо бусад химичдэд судлуулах зорилгоор Дижон дахь эмийн үйлдвэрт бэлэглэж байжээ. А.Киеман өөрөө бага зэрэг иод бэлтгээд түүнийхээ шинж чанарыг судалж иод бол хлортой адил юм гэсэн санааг анх удаа гаргасан байна.Иодын эгэл шинж чанартайг 1813онд Ж.Гей-Люссак, Г.Деви нар тус тусдаа баталжээ. Францын химич шинэ элементээ иод гэж нэрлэх (грек хэлний ягаан өнгө гэсэн утгатай иодес гэсэн үгнээс) гэсэн бол английн эрдэмтэн “иодин” гэжээ. Орос хэлэнд иод гэсэн нэр нь нэвтэрсэн юм. Иод бол нээгдсэнийхээ дараа асар богинохон хугацаанд шинж чанарыг нь тун хангалттай хэмжээгээр судлагдсан химийн элементийн ховорхон жишээ юм. Үүнд Ж. Гей-Люссакийн үүрэг онцгой их юм.Тэрээр шинжлэх ухааны түүхэнд тодорхой нэгэн элементэд зориулан анхны нэг сэдэвт зохиолыг бичсэн хүн юм.Гэвч хойд үеийнхэн Б. Куртуагийн гавъяаг мартаагүй билээ.Дижон хотын нэг гудамжийг түүний нэрээр нэрлэсэн нь химийн элементүүдийг анх удаа нээгчдэд тэр бүр оногдож байгаагүй хүндэтгэл юм.  Химийн элементийн үелэх системд эзлэх байр -¹:53 -Бүлэг 7 -Үе 5  J массын тоо -53 53J127 P+=53 e-=53 n0=127-53=74  1s22s22p63s23p64s23d104p65s24d105p5  Ar=127 ХЦСЧ=2,21 Валент VII (V, III, I)  Иод нь валентын 7 электронтой , валентын 9орбиталтай. Хоосон nd орбиталд электрон шилжин өдөөгдсөн төлөвт шилжих боломжтой.  Иод нь өөрөөсөө ХЦСЧ багатай элементтэй нэгдэхдээ -1, ХЦСЧ ихтэй элементтэй нэгдэхдээ +1-ээс +7 хүртэл исэлдэхүйн хэм үзүүлж болох ба харьцангуй тогтвортой исэлдэхүүн хэм нь -1,0,+1,+5,+7.  Байгальд орших-Практикийн ач холбогдолтой бие даасан минерал байхгүй,далайн ус, давст нуур, нефтийн ордод элбэг байдаг.  Хэрэглээ-Иод газрын хооронд 0,00003%-иар тохиолдох боловч биологийн онцгой үүрэгтэй. Амьдралын исэлдэн ангижирах процессыг удирдан зохицуулах нөлөөтэй бамбай булчирхайн гармон тироксины найрлаганд иод оролцож түүний хэвийн ажиллагааг хангана.Ундааны усанд иод дутагдсанаас бамбай булчирхайн өвчин үүснэ. Ийм өвчин гол төлөв өндөр уулын бүсэд орших иод багатай цасны усаар амьдардаг нутагт элбэг тохиолддог.Хүн амьтан хоногт 0,0001-0,0002 гр иод хэрэглх шаардлагатай.Иймээс хоол хүнсэнд тогтмол бага хэмжээтэй хэрэглэгдэж байдаг хоолны давсанднатрийн иодод нэмж өгөх замаар хүний өдөр тутам хэрэглэх шаардлагатай бага хэмжээний иодын хэрэгцээг хангаж байдаг.Манай орон 1990-ээд оноос иоджуулсан давсыг хүнсэнд хэрэглэх болсноор хүн амаа иод дутлын өвчний тархалтаас сэргийлэх боломжтой болсон юм.  Дан галогений физик шинж Т - 113,3°C T - 184,5°C өнгө - хар саарал талст үнэр -үнэргүй нягт(хатуу)-4,4г/см³  Дан галогений хими шинж -Химийн идэвх бусад галогеноос бага -Метал ба метал биштэй зөвхөн халаалтаар нэгдэнэ -Усанд уусаж хүчлүүд үүсгэнэ -Суурьтай харилцан үйлчилж давс ус үүсгэнэ  Гарган авах -I2 –Далайн, давст нуурын ус, иод агуулсан өрөмдөлтийн уснаас хлороор ангижруулан гаргана. Үйлдвэрт: 2NaI+CI2 = 2NaCI+I2 Лабораторт: J -нэгдлээс нь хлор бромоор түрүүлж гаргана. Иодийг -1 исэлдэхүйн хэмтэй нэгдлээс нь хүчтэй исэлдүүлэгчээр исэлдүүлэн гаргаж авдаг байна. Галогений сөрөг исэлдэхүйн хэмтэй молекул болон нэгдлийн судалгаа  HJ : Н- 1S1 J- ...5s2 4d10 5p5 HJ (H-J)  Иодот ус төрөгч Физик шинж: Т -50,8°C T -35,8°C өнгө-өнгөгүй үнэр-хамрын салст цочроосон хурц Химийн шинж чанар: Химийн идэвх сайн. Усан уусмал нь хүчлийн шинж үзүүлнэ. -Идэвхтэй металлтай харилцан үйлчилж давс үүсгэн устөрөгч ялгаруулна. -Суурьтай нэгдсэн давс үүсгэнэ. -Давстай харилцан үйлчилж шинэ давс, шинэ хүчил үүснэ. -Суурийн оксидтой харилцан үйлчилж давс ус үүсгэнэ.  Байгальд оршин гарган авах HJ нь хүчтэй хүчил, маш хортой учраас үйлвэрт их хэмжээгээр гарган авах нь эдийн засгийн хувьд ашиггүй, экологи хөдөлмөр хамгааллын асуудлыг шийдвэрлэхэд хүндрэлтэй. HI- Na-ийн иодидыг хүхрийн хүчлээр үйлчилж гаргана. Үйлдвэрт: үйлдвэрт гарган авдаггүй. Лабораторит: 2NaI+ H2SO4 = Na2 SO4 + 2HI