чайды - Synonyms of чайды | Antonyms of чайды | Definition of чайды | Example of чайды | Word Synonyms API

Article	Example
Диспепсия	Тамактандыруу режими бузулуудан болгон Диспепсияда балага убактысынча тамак бербей (12 саат же андан көп), кайнак суу, таттуусуз мала чайды аздан бат-бат ичирип туруу зарыл (суткасына 3—4 стакандан кем эмес). Андан кийин эмчек сүтүн же сүт-айранды (тежемел багылса) кичинеден бере баштап, күнүгө көбөйтүү керек.
Автолиз	Автолиз, аутолиз (гр. autos – өзүм, lysis – бөлүнүү, ажыроо, эрүү) - жаныбарлардын, өсүмдүктөрдүн микроорганизмдердин ткандарынын, клеткаларынын же алардын бөлүктөрүнүн өзүлөрүндөгү эле ферменттердин таасири аркылуу бузулуп, кайра өзүнө сиңирилүүсү. организмде А. бир катар физиологиялык процесстерде жүрөт. Мисалы, метоморфоздо, автотомияда, төрөттөн кийин жатындын инволюциясында, сүт бездериндеги сүт секрециясынын токтолуусунан кийин, сезгенүүдөн жана иммунол. реакциялардан, жансыз (сенек) болгон ткандардын, клеткалардын борборунда, клеткалардагы коркунучтуу жаралуулардын, ткандардын ажыроосунда, ошондой эле ткандарды механикалык майдалоодо байкалат. Микроорганизмдердеги автолиз микробдордун өсүүсүнүн картаюсунда, клеткалардын химиялык, биологиялык, физикалык агенттер менен бузулушунда байкалат. Клеткалардын бөлүнүүсүндө автолиз цитоплазматикалык мембрананын ар кандай бөлүктөрүндө да болот. А. технол. процесстерде – тамекини, чайды, ферментациялоодо , тоюттарды ачытууда жана башка жүрөт.
Манастын кан шайланышы	Жазуу учурунда кеткен кемчиликпи, же башка себеби барбы, эпизоддо бүтпөгөндүк байкалат. Жолойдун кайда, эмнеге барганы, чайды кайда алпаратканы белгисиз. Окуянын толук иштелген түрдөгү үлгүсү Шапак Рысмендеевдин варианты менен Молдобасан Мусулманкуловдун вариантында берилген. Молдобасан Мусулманкуловдун варианты боюнча Манастан тынчсызданган Эсенкан калмактан өзгөчө балбан Жолой чыкты деп угуп, кашына чакыртып алып, алың келсе Манасты кармап, чамаң жетпесе жакшылап чендеп-байкап кел деп тогуз жүз төөгө чай жүктөп, жүз балбан кошуп берип жөнөтөт. Аларды Манастын кароолчулары көрүп, кабар беришет. Окуянын андан наркы өнүгүшү Сагымбай Орозбаковдун вариантына, Шапак Рысмендеевдин вариантында Молдобасан Мусулманкуловдун вариантына жакын айтылат. Радлов жазып алган вариантта Көкөтөйдүн ашында Коңурбай Мааникерди сурап зордук кылып чыр чыгарганда Манас Жолойду токсон төөгө жүктөлгөн чайын тартып алганын эскерет.
Дегустация	Дегустация (лат. degustatio – даамын татуу) – тамак-аш азыктарынын сапаты, түсү, жыты жана даамы боюнча баалоо. Дегустация айрыкча шарап жасоодо, анын сапатын, коммерциялык жана керектелүү баалуулугун аныктоодо колдонулат. Дегустациянын негизинде шарап 10 баллдык система аркылуу төмөнкүдөй элементтерди эсепке алуу менен бааланат: тунуктугу – 0,5, түсү – 0,5, жыпар жыттуулугу – 3, даамы – 5, кыймылы жана көбүктөнүүсү боюнча шампанский үчүн 1 балл (булар жогорку балл болуп эсептелет). Чайды дегустация кургак чайдын сырткы түрү, демделген чайдын түсү (колер), жыты жана даамы, чаманын өңү эске алынат. Ал эми тамекини дегустациялаганда жыты, даамы, күчү, түтүнүндөгү майлуу заттар анык талат.
Коркунучтуу эксперимент	XVIII кылымда Швецияны башкарган король Густав III сот ишине реформа жасап, окумуштуулар менен сүрөтчүлөргө колдоо көргөзүп, ал түгүл француздарды туурап академияны да негиздеген. Ал бардык ишти француз стилинде жасаганды жакшы көрсө да, өз көз карашы болуп, өз оюнан эч кайткан эмес. Бир жолу ага көпөстөр келишип, кабыл алуусун өтүнүшөт. Мамлекет үчүн соода-сатык иштери зарыл экендигин түшүнгөн король алар менен жолугушат. Көпөстөр жолугушуу маалында өлкөгө кофе менен чайды алып келип, эркин сатканга уруксат сурашат. Бирок Густав III аларды уулуу, зыяндуу деп эсептегендиктен, макул болбойт.