Top 10 similar words or synonyms for шырағының

экваторы    0.785467

экваторының    0.760573

шырақтарының    0.750276

эклиптика    0.714132

центрінің    0.709326

жазықтығымен    0.704705

сферасының    0.704578

шырақтардың    0.699557

нүктесіндегі    0.699203

көрінерлік    0.693523

Top 30 analogous words or synonyms for шырағының

Article Example
Пассаждық аспап Пассаждық аспап - аспап шырағының көрінерлік тәуліктік қозғалысы кезіндегі вертикаль арқылы өту моментін анықтауға арналған астрономиялық аспап. Әдетте Пассаждық аспап сағатқа ендірілетін түзетуді және аспан шырағының шарықтауын анықтау үшін меридиан жазықтығына орналастырылады.Пассаждық аспапты дат астрономы О.Ремер ойлап тапқан (1689 жыл ).
Авиациялық астрономия Оның негізгі міндеті - авиасекстант жәрдемімен аспан шырағының биіктігін өлшеу арқылы ұшып бара жатқан тікұшақтың орнын анықтау. Аспан шырағының орнын, биіктігін дүркін-дүркін өлшеу карта бетінде астрономиялық сызық жүргізуге мүмкіндік береді. Тікұшақтың орны сол сызықтың бойындағы нүктелердің бірінде болады. Мысалы, жер центрі мен кез келген аспан шырағын қосатын түзу сызық жердің бетін бір нүктеде қиып өтеді. Ол нүкте әлгі шырақтың географиялық орнында тұрған бақылаушы үшін оның зениттегі биіктігі 90° болады, ал бақылаушы қанша жүрсе, аспан шырағы да зенитте сонша қашықтайды. Осылайша, аспан шырағының географиялық орнына байланысты жер бетінде сызылған шеңбер бақылаушының позициялық сызығы болады. Оның радиусы аспан шырағының зениттен қашықтығына тең. Аспан шырағының географиялық орны "Астрономиялық ежегодниктен", ал шеңбердің радиусы аспан шырағының биіктігінен өлшеу арқылы табылады. Екі аспан шырағының биіктігі өлшеніп, олар бойынша картаға екі позициялық сызық түсірілсе, оның қиылысқан нүктесі тікұшақтың орнын 5-10 км дәлдікпен көрсетеді. Авиациялық астрономия тәсілдерінің дәлдігі тікұшақтың ұшу биіктігі мен қашықтығына байланысты. Бұл тәсілдер КСРО-да 1937 ж. Мәскеуден Америкаға ұшып барғанда, Отан соғысы кезінде және Арктиканы зерттеу сапарларында кең қолданылған.
Секстант Секстант аспан шырағының көкжиек үстіндегі биіктігін, сондай-ақ, аспан шырақтарының арасындағы бұрыштық қашықтықтарды өлшеуге арналған бұрыш өлшеуіш көне "астрономиялық аспап", ол "17 ғасырдың" соңынан бастап қолданылмайды.
Аспан координаталарының жүйелері Аспан шырағының орны екі бұрышпен анықталады, оның бірі көкжиек сызығы бойымен өлшенетін шырақ вертикаліне дейінгі бұрыш азимут. Екіншісі вертикаль бойымен өлшенетін шырақтың көкжиектен бұрыштық қашықтығы шырақ биіктігі.
Тура шарықтау Тура шарықтау (α, "R. A." — ) — аспан экваторының доға ұзындығы көктемдік күн мен түннің теңелуінен басталып айналымдағы аспан шырағының еңісуіне тең. Тура шарықтау — екінші экваторлық жүйенің координаттарының бірі (тағы біріншісі бар, онда сағат бұрышы қолданылады). Екінші координата — еңісу.