ღერძთან - Synonyms of ღერძთან | Antonyms of ღერძთან | Definition of ღერძთან | Example of ღერძთან | Word Synonyms API

Article	Example
წრფე	რაც შეეხება "y"-ღერძის პარალელურ წრფეს, ის მოიცემა "x"="a" სახით, სადაც "a" მოცემული წრფის "x"-ღერძთან გადაკვეთის წერტილის აბსიცაა. კონკრეტული შემთხვევაა "x"=0, რომელიც წარმოადგენს "y"–ღერძის განტოლებას.
ტრიგონომეტრიული ფუნქციები	მოსახერხებელია ტრიგონომეტრიული ფუნქციების განმარტვა ერთეულოვანი წრეწირის გამოყენებით. ერთეულოვანი წრეწირის ცენტრი კოორდინატთა სისტემის სათავეა, მისი რადიუსი კი 1 ერთეულის ტოლია. ამ წრეწირის ტრიგონომეტირულ ფუნქციებთან დასაკავშირებლად საჭიროა, წარმოვიდგინოთ მოძრავი რადიუსი, რომლის ბოლო საწყის პოზიციაში წერტილი (1, 0)-ია. რადიუსი მოძრაობას იწყებს საათის ისრის მოძრაობის საწინააღმდეგო (დადებითი) მიმართულებით და მის თითოეულ პოზიციას შეესაბამება კუთხე (რადიანებში), რომელსაც რადიუსი დადებით "x"-ღერძთან ადგენს. სწორედ ამ კუთხისთვისაა შესაძლებელი ტრიგონომეტრიულ ფუნქციათა განმარტვა. თუ ერთეულოვან რადიუსის ბოლოს კოორდინატებია ("x", "y") (რომლებიც, ცხადია, ერთეულოვან წრეწირზე ძევს) და ის დადებით "x"-ღერძთან "θ"-რადიანიან კუთხეს ადგენს, სამართლიანია ტრიგონომეტრიულ ფუნქციათა შემდეგი განსაზღვრებები:
პლანეტა	ახ.წ. 499 წელს ინდოელმა ასტრონომმა არიაბჰატამ წამოაყენა პლანეტური მოდელი, რომელიც პირდაპირ აერთიანებდა დედამიწის ბრუნვას მის ღერძთან. მისი ახსნით, ეს არის ვარსკვლავების დასავლეთის მიმართულებით მოძრაობის გამომწვევი მიზეზი. მას ასევე სჯეროდა, რომ პლანეტების ორბიტები ელიფსური იყო. არიაბჰატას მიმდევრები განსაკუთრებით ძლიერები სამხრეთ ინდოეთში იყვნენ, სადაც დედამიწის სადღეღამისო ბრუნვის მის პრინციპებს, სხვა მრავალთა შორის, ბევრი მიმდევარი ჰყავდა და რამდენიმე მეორადი ნაშრომი მათზე იყო დაფუძნებული.
Sahelanthropus	სახე და თავის ქალის ფუძე, რომელთა რეკონსტრუქცია ჩაატარეს განცალკევებით შემდგომ დააკავშირეს სხეულის ფრონტალურ სიბტყეში, ზედა და ალტერალური(გვერდითი) თვალის კიდეს გავლით. აღდგენილი მორფოლოგია შეაფასეს ცდის აპოსტერიორის გზით (ცდის საფუძველზე, ფაქტობრივ მონაცემებზე დაყრდნობით). ყველა ძუძუმწოვარში, მათ შორის პრიმატებში ზედა ყბის უკანა ნაწილის სიბრტყე თითქმის პერპენდიკულარულადაა მიმართული თვალის ბუდის ჰორიზონტალურ ღერძთან. ზედა ყბის უკანა ნაწილი იყო შეფასებული სიბტყით, რომელიც გადის გვერდით პროექციაში ზედა ყბის ამობურცულ ნაწილთან, ფრთასასის ჩაღრმავებასთან. თავის ქალის რეკონსტრუქციის დროს სამგანზომილებიანი გამოსახულების ცვალებადობის საშუალებით შეადარეს აფრიკული მაიმუნებისა და განმარხებული ჰომინიდების ნიმუშები.
ტრიგონომეტრიული ფუნქციები	თუ რატომაა ტრიგონომეტრიულ ფუნქციათა ეს მნიშვნლობები სამართლიანი კოორდინატთა სისტემის პირველ მეოთხედში, ადვილი დასანახია მართკუთხა სამკუთხედის აგებით და ზემოთ მოცემულ (იხ. განმარტებები მართკუთხა სამკუთხედში) განსაზღვრებებთან შედარებით. თუმცა, ერთეულოვანი წრეწირის მოძრავი რადიუსი დადებით "x"-ღერძთან ადგენს როგორც მახვილ, ისე მართ, ბლაგვ, გაშლილ და გაშლილზე მეტ კუთხეს. ასეთი კუთხეების არსებობა მართკუთხა სამკუთხედში შეუძლებელია. სწორედ ამიტომაა მოსახერხებელი ტრიგონომეტრიულ ფუნქციათა ერთეულოვანი წრეწირის გამოყენებით განმარტვა. რახან მოძრავი რადიუსით შეიძლება მივიღოთ ნებისმიერი კუთხე [0, 2"π"] შუალედში, ამ შუალედში არსებულ ნებისმიერ ნამდვილ რიცხვს შეესაბამება ექვსივე ტრიგონომეტრიული ფუნქციის გარკვეული მნიშვნელობა (თუმცა არსებობს წერტილები, რომლებზეც ტანგენსი, კოტანგენსი, სეკანსი და კოსეკანსი არ განისაზღვრება. იხ. ქვემოთ). მაგრამ ეს არ ნიშნავს, რომ ტრიგონომეტრიული ფუნქციები [0, 2"π"] შუალედზეა შეზღუდული. ცხადია, შესაძლებელია, მოძრავი რადიუსი 2"π"-ზე მეტი ან უარყოფითი კუთხით მობრუნდეს. რადგან ნებისმიერი მობრუნება "θ"+2"π" "n" (სადაც "n" მთელია) რადიანის ტოლი კუთხით "θ"-რადიანიანი მობრუნებიბის იდენტურია, ტრიგონომეტრიული ფუნქციები [0, 2"π"] შუალედის გარეთაც ადვილად განიმარტება. მობრუნების ეს თვისება პირდაპირ კავშირშია ტრიგონომეტირული ფუნქციების პერიოდულობასთან (იხ. ქვემოთ).