ფონემა - Synonyms of ფონემა | Antonyms of ფონემა | Definition of ფონემა | Example of ფონემა | Word Synonyms API

Article	Example
ფონემა	ფონემა ( – ბგერა) — ერთეული, რომელიც სხვადასხვა მნიშვნელობის მქონე ჟღერადობებს განასხვავებს და სამეტყველო ბგერის სახით აღიქმება. ყოველ ფონემას, ჩვეულებრივ, ერთი (ზოგჯერ ორი ან რამდენიმე) სამეტყელო ბგერა შეესაბამება. სხვადასხვა სამეტყველო ბგერა სხვადასხვა ფონემის წარმომადგენლად მხოლოდ მაშინ მიიჩნევა, თუ აზრიან სიტყვაში მათი ურთიერთჩანაცვლების დროს თუნდაც ერთხელ აღინიშნება მნიშვნელობის შეცვლა. ამიტომ სხვადასხვა ფონემის წარმომადგენლებია ქართულში ლ და დ (შდრ.; ლილა – დილა), მაგრამ ერთ ფონემაში ერთიანდება ეგრეთ წოდებული რბილი და მაგარი რ (მათი ურთიერთჩანაცვლების აზრი არასდროს არ იცვლება). თანამედროვე სალიტერატურო ქართულში გვაქვს 33 სხვადასხვა ფონემა, რომელიც შეესაბამება 33 სხვადასხვა ასოთი აღნიშნულ სამეტყველო ბგერას.
ინგლისური ენა	ფონემა მნიშვნელობის განმასხვავებელი უმცირესი მჟღერი ერთეულია. თეორიის მიხედვით, ფონემათა წერილობითი ფიქსაციით მაქსიმალურად უნდა დაფიქსირდეს ენის ჟღერადობრივი თვისებები. სიტყვა "enough"-ს აქვს ოთხი ფონემა და ექვსი ასო-ნიშნით იწერება. მსგავსი სურათია სიტყვა "breath"-ის შემთხვევაშიც: გვაქვს ოთხი ფონემა და ექვსი ასო-ნიშანი (იხ. ფონოლოგია).
დადი	სხვა ენებში, რომლებიც არაბული ანბანით ჩაიწერება, დადი ძირითადად მხოლოდ ნასესხებ სიტყვებშია წარმოდგენილი და საკუთარი ფონემა არ გააჩნია.
სესეო	სესეოს თვითონ ესპანურში გრაფიკულად აღნიშნავენ ორი სიტყვით - Seseo და Ceceo, რომელთაგან პირველი /s/-ფონემას გამოხატავს, ხოლო მეორე - /θ/-ფონემას. /s/-ფონემა ყრუ ალვეოლარული სპირანტია, ხოლო /θ/-ფონემა კი ყრუ დენტალური ფრიკატივი. სესეოს ამ ორი ვარიანტის, Ceceo-სა და Seseo-სა გამო მნიშვნელობრივი გარჩევადობა ისეთ მინიმალურ წყვილში როგორიცაა ⟨casa⟩ (ქართ. ‚სახლი‘) და ⟨caza⟩ (‚ნადირობა‘) შეუძლებელი ხდება.
ჰინდი ენა	(ასოთა თანმიმდევრობა უძველეს ინდოელ ფილოლოგთა მიერ შემუშავებული გარკვეული წესის და რიგის (არტიკულაციის პრინციპების) მიხედვითაა შედგენილი, ზოგიერთს ქართული შესატყვისი ფონემა აქვს დართული უფრო ნათელი აღქმისთვის):