პიროქსენი - Synonyms of პიროქსენი | Antonyms of პიროქსენი | Definition of პიროქსენი | Example of პიროქსენი | Word Synonyms API

Article	Example
დუნიტი	დუნიტი () — მომწვანო-შავი ფერის ულტრაფუძე სიღრმული მაგმური ქანი. დუნიტის მთავარი მინერალია ოლივინი (85-98 პროც), მეორეხარისხოვანი — ქრომიტი (1-5 %), მაგნეტიტი, ილმენიტი, პიროქსენი, შპინელი; იშვიათად — გრანიტი, კორუნდი. ქმნის სილებს, ლინზებს, იშვიათად — დიდი ზომის ინტრუზივებს.
რიკოთიტი	რიკოთიტი (მდინარე რიკოთულის სახელის მიხედვით) — ინტრუზიული სრულკრისტალური მაგმური ქანი. რიკოთიტის ძირითადი ქანთმაშენი მინერალებია პლაგიოკლაზი (ანდეზინ-ლაბრადორის რიგისა), პიროქსენი, რქატყუარა, ორთოკლაზი, ბიოტიტი, ზოგჯერ კვარცი; აქცესორული — მადნეული მინერალები, რუტილი, აპატიტი, ორთიტი, ცირკონი და სფენი. პიროქსენისა და რქატყუარის რაოდენობრივი შეფარდების მიხედვით განარჩევენ პიროქსენიან რიკოთიტს და რქატყუარიან რიკოთიტს.
პიკრიტი	პიკრიტი ( — მწარე) — ულტრაფუძე ეფუზიური ქანი, რომელიც ძირითადად შედგება ავგიტისა და ოლივინისაგან. მინარევებია: რქატყუარა, ბიოტიტი, რომბული პიროქსენი, ილმენიტი, მაგნეტიტი, აპატიტი. ოლივინი ხშირად სერპენტინითაა ჩანაცვლებული. პიკრიტი შეიძლება იყოს სრულკრისტალური. ქიმიური შედგენილობა: 38-41% SiO, 5-10% AlO და 20-29%MgO. პიკრიტი თავდაპირველად განსაზღვრა გუსტავ ჩერმაკმა 1866 წელს როგორც ოლივინითა და პიროქსენით მდიდარი დოლერიტისა ან ბაზალტის სახესხვაობა. წარმოქმნის ლავურ ნაკადებს, ჰორიზონტებსა და სხვა.
ბაზალტი	ბაზალტი — ფართოდ გავრცელებული საღი (კაინოტიპური) მუქი ფერის ფუძე ვულკანური ქანი. გაუჯერებელია კაჟმიწით, გამდიდრებულია Mg, Fe და Ca-ის ჟანგებით. შემადგენელი მინერალები: ფუძე პლაგიოკლაზი (ლაბრადორ-ბიტოვნიტი), პიროქსენი (უმთავრესად ავგიტი), ხშირად ოლივინი, იშვიათად რქატყუარა; მადნეულებიდან მაგნეტიტი ან ილმენიტი. ჩვეულებრივ ბაზალტში ამა თუ იმ რაოდენობით გვხვდება ვულკანური მინა. ბაზალტის მინით მდიდარ სახესხაობას "ჰიალობაზალტი" ეწოდება, ხოლო სრულკრისტალურს და რამდენადმე მსხვილმარცვლოვანს — დოლერიტი. ბაზალტი ადვილად ლღვება; ლღობილ ბაზალტს იყენებენ მჟავაგამძლე ქიმიური აპარატურის, მილების, ძლიერი დენის ელექტროიზოლატორების დამზადებისატვის და სხვ. ნორმალური რიგის ბაზალტში ორ ტიპს გამოყოფენ: "ოლივიანიანს" და "უოლივინოს", ანუ ტოლეიტურს.
ვანადიუმი	ვანადიუმი მიეკუთვნება გაბნეულ ელემენტებს და ბუნებაში თავუსუფალი სუფთა სახით არ გვხვდება. დედამიწის ქერქში ვანადიუმის შემცველობა მასის მიხედვით სავარაუდოდ შეადგენს 1,6%, ოკეანეების წყლებში 3%. ვანადიუმის საშუალოდ ყველაზე მეტი შემცველობა შეიმჩნევა მაგმატურ ქანებში განსაკუთრებულად გაბროში და ბაზალტში (230—290 გ/ტ). დანალექ ქანებში ვანადიუმის მნიშვნელოვანი დაგროვება ხდება ბიოლიტებში (ასფალტიტებში, ნახშირებში, ბითომინოზურ ფოსფატებში), ბითუმინოზურ ფიქალებში, ბოქსიტებში, და ასევე ოოლიტურ და სილიციუმიან რკინის მადნებში. ვანადიუმის იონური რადიუსების სიახლოვეს და მაგმატურ ქანებში ფართოდ გავრცელებულ რკინას და ტიტანს მივყავართ იქამდის, რომ ვანადიუმი ჰიპიგენურ პროცესებში მთლიანად გაბნეულ მდგომარეობაშია და არ წარმოქმნის საკუთარ მინერალებს. მის მატარებლებს წარმოადგენენ ტიტანის მრავალრიცხოვანი მინერალები (ტიტანომაგნეტიტი, სფენი, რუტილი, ილმენიტი), სლუდი, პიროქსენი და ძოწი, რომელსაც გააჩნია მაღალი იზომორფული ტევადობა ვანადიუმის მხრივ. მნიშვნელოვანი მინერალებია: პატრონიტი V(S), ვანადინიტი Pb(VO)Cl და სხვა. ვანადიუმის მიღების ძირითად წყაროს წარმოადგენს — რკინის მადნები, რომლებიც ვანადიუმს შეიცავენ როგორც მინარევს.